فيلمسازان بنام هم ميتوانند در عرصه فيلم كوتاه فعال باشند، اما متأسفانه اكثر فيلمسازان حرفهاي ما كسر شأن خود ميدانند كه فيلم كوتاه بسازند...
در مقايسه فيلمهاي بلند سينماي ايران با فيلمهاي كوتاه داستاني متوجه ميشويم كه فيلمهاي كوتاه داستاني به لحاظ قدمت قابل مقايسه با فيلمهاي بلند نيستند؛ چنانكه نخستين فيلمهاي كوتاه داستاني، تازه از دهه چهل پا به عرصه سينماي ايران گذاشتند. در حالي كه در آن دهه ساليان سال از ساخت فيلمهاي بلند در سينماي ايران ميگذشت. از لحاظ كميت، فيلمهاي كوتاه قبل از انقلاب قابل مقايسه با فيلمهاي كوتاه بعد از انقلاب نيستند. اين مسئله نشاندهنده استقبال گسترده استعدادهاي جوان پس از پيروزي انقلاب اسلامي، از هنر و سينما و عرصه فيلم كوتاه است.
مقوله فيلم كوتاه و رابطه آن با فيلم بلند از جنبههاي مختلف قابل بررسي است. اما اين ديگر مبحثي تكراري در نقدهاي اين سالها شده كه بسياري از فيلمهاي بلند ايراني كه هر سال توليد ميشوند قابليت تبديلشدن به فيلم بلند را ندارند. ايده بسياري از فيلمهاي ايراني در حد و اندازههاي فيلم كوتاه است، ولي كارگردان بيجهت آنها را طولاني كرده است و متأسفانه اين فيلمهاي مطولشده به جز در موارد استثنايي بدل به فيلمهايي كسلكننده و طولاني شدهاند و در نتيجه بر استقبال تماشاگر هم تأثير منفي گذاشتهاند.
اين نكته به اين جهت ذكر شد كه اهميت فيلم كوتاه روشن شود. چه بسيار فيلمسازاني كه ايدههاي خوب براي فيلم كوتاه دارند و آنها را با ساخت فيلم بلند هدر ميدهند. عرصه فيلم كوتاه ميتواند بستري براي درخشش اين ايدههاي كوتاه و درخشان باشد. ساخت فيلم كوتاه در حال حاضر بدل به فرصتي شده كه فيلمسازان جوان پيش از ورود به سينماي حرفهاي، آزمون و خطاي خود را بكنند و با آمادگي بيشتري وارد عرصه ساخت فيلمهاي بلند شوند. به همين جهت ساخت فيلم كوتاه آزمون مناسبي براي خيل مشتاقان فيلمسازي است. چه بسا برخي از علاقهمندان اصولاً صلاحيت و استعداد ورود به سينماي حرفهاي را نداشته باشند و با ساختن فيلم كوتاه به عدم صلاحيت خود پي ببرند. اما از سويي ديگر اينكه فيلم كوتاه محدود به موقعيتي براي محك خوردن جوانان شود قابل قبول نيست.
فيلمسازان بنام هم ميتوانند در عرصه فيلم كوتاه فعال باشند، اما متأسفانه اكثر فيلمسازان حرفهاي ما كسر شأن خود ميدانند كه فيلم كوتاه بسازند. شايد در نظر آنها ساخت فيلم كوتاه مختص فيلمسازان آماتور است. اين در حالي است كه در سينماي جهان چنين نيست، چه بسا فيلمسازان پرآوازهاي كه در كنار فيلمهاي بلندشان از ساخت فيلم كوتاه هم غافل نيستند. مسئله ديگري كه شايد باعث ميشود فيلمسازان حرفهاي ما كمتر به ساخت فيلم كوتاه راغب باشند آن است كه جايگاه فيلم كوتاه در مناسبات اقتصادي سينماي ايران روشن نيست. سرمايهگذاري روي فيلم كوتاه به هيچ وجه بهصرفه نيست؛ آن هم وقتي كه معلوم نيست كه اين سرمايه اصولاً قابل برگشت است يا نه. البته ساخت فيلم كوتاه در مراكز دولتي بحثي جداگانه دارد، ولي مشخص است كه فيلمساز تنها با ساخت فيلم كوتاه به روش كارمندي نميتواند گذران زندگي كند.
اما با وجود تمامي اين محدوديتها اهميت دادن به ساخت فيلم كوتاه امري ضروري است. در اين ميان جشنوارههاي فيلمهاي كوتاه در اين سالها از رونق خاصي برخوردارند و ميتوانند نقش مؤثري در پربارتر شدن عرصه فيلم كوتاه داشته باشند. جشنواره فيلم كوتاه جم هم نقش مهمي در اوجگيري مضامين مقاومت و پايداري و مضامين مرتبط مثل دفاع مقدس دارد. در مقايسهاي بين برخي از فيلمهاي بلند دفاع مقدس با فيلمهاي كوتاه اين عرصه، متوجه ميشويم كه برخي فيلمهاي كوتاه بهمراتب قويتر از آثار بلند هستند. برخي از سازندگان فيلمهاي بلند دفاع مقدس نشان دادند كه بيش از آنكه به شخصيت رزمندگان جنگ نزديك شوند جذب صحنههاي اكشن و پرتحرك شدهاند. اما در فيلم كوتاه كارگردان ديگر دغدغه گيشه ندارد و راحتتر به آدمهاي جنگ نزديك ميشود. فيلمهاي كوتاه خوبي كه در اين زمينه ساخته شدهاند شاهدي بر اين مدعا هستند. مثلاً فيلم كوتاه خوب «زندگي در ارتفاعات» (عزيزالله حميدنژاد)، فيلمساز روي شرايط دشوار رزمندگان در نقطهاي دوردست تمركز ميكند و مضمون مقاومت و پايداري را به نحوي برجسته به تصوير ميكشد. هر قسمت از مجموعه «روايت فتح» هم فيلم كوتاهي ديدني در بستر دفاع مقدس و مضمون مقاومت و پايداري به شمار ميآيد كه ميتواند الگويي براي فيلمسازان جوان ما باشد. به هر حال فيلم كوتاه به رغم تمامي مشكلات به حيات خود ادامه ميدهد. با اميد به اينكه جشنوارههاي فيلم كوتاه به هرچه پربارتر شدن اين نوع سينما كمك كنند
نظرات شما عزیزان: